Ekonominin DoÄŸru Tarifi

Bugün üniversitelerde ekonomiyi sınırsız ve sonsuz insan arzu ve isteklerini, sınırlı ve kıt kaynaklarla en iyi şekilde nasıl giderilebileceğini inceleyen bilim dalı olarak tarif ediyorlar.Ekonomik doktrinlerin doğuş felsefesinin temelini oluşturan bu iki önermeye hep beraber göz atalım.

Ä°lk olarak insanların arzu ve istekleri sınırsız ve sonsuz mu sorusunun cevabını arayalım.Cevabı Mearic Suresinin (70) 19.Ayetinde bulabiliyoruz. ”Ä°nsan doyumsuz yapıda yaratılmıştır.” Evet,insanların arzu ve istekleri sınırsız ve sonsuzdur.

Acaba ekonomiyi tarif eden önerme zaten yanlış kurgulanmış olabilir mi?Bir bilim dalının amacı sahip olunan kaynaklar ile insanların arzu ve isteklerini mi yoksa ihtiyaçlarını mı gidermek olmalı?

Arzu ve istekler ifadesi ile hayali ve soyut kavramlardan bahsediliyor.Ama bunun karşılığında önermenin ikinci bölümünde geçen kaynak ifadesi somut bir kavram.Kurgulanan mantık görüldüğü üzere yanlış.

Tanımın ilk önermesini düzeltelim ve ekonomi insan ihtiyaçlarını,sınırlı ve kıt kaynaklarla en iyi şekilde nasıl giderilebileceğini inceleyen bilim dalıdır şeklinde değiştirelim ve ikinci önermeye göz atalım.

Bakalım kaynaklar söylendiÄŸi ÅŸekilde sınırlı ve kıt mıdır?Cevabı Allah bize Ä°brahim Suresinin (14) 34. Ayetinde ‘Allah size istediÄŸiniz her ÅŸeyden vermiÅŸtir. Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız bitiremezsiniz.” ve Hud Suresinin (11) 6. Ayetinde ”Yerde hareketli tek bir canlı yoktur ki rızkı Allah’a ait olmasın.” olarak veriyor.

Üretmeyen ekonomide kaynaklar sınırlıdır.Üreten bir ekonomide ise kaynaklar verimli kullanılır.Üreten ekonomide belli bir dönem sonra insan ihtiyaçları doyuma ulaşır.Kaynakların verimli kullanılmaması ise cari açık yaratır ve borçlanma başlar.

Ülkeler için en temel konu ve öncelik katma değer üreten bir ekonomi olmalıdır.Ne demek istediğimi örneklendireyim:

1)Fındık.Ãœlkemiz yıllara göre deÄŸiÅŸiklik göstermekle beraber son 10 yıllık ortalamaya göre 570.000 tonluk fındık üretimi ile dünya üretiminin yaklaşık %70’ini saÄŸlamaktadır.Türkiye,2017-2018 sezonunun 11 aylık döneminde fındık ihracatından yaklaşık 1 milyar 722 milyon Dolar gelir elde etti.Türkiye’den fındık alan ÅŸirketlerden Ferrero’nun ise cirosu 11.5 milyar Dolar civarında.Mayıs 2018’de bir açıklama yapan Ferrero Fındık Genel Müdürü Stefano Gagliasso, “Gelecek 10-15 yılda Türkiye’nin fındıktaki yerini dolduracak hiçbir ülke yok. Kaliteli fındığa yüksek fiyat ödemeye hazırız.” dedi ve ekledi ”Biz fındık tüccarı deÄŸiliz. Fındığı ürünlerimizde kullanıyoruz. Müşterilerimize kaliteli ürünler sunmak istiyoruz.”

Peki biz fındığımıza katma değer katarak değerlendirsek nasıl olur?

2)Ãœlke gündemini meÅŸgul eden konulardan bir tanesi ÅŸeker fabrikalarının özelleÅŸtirilmesi.Bu fabrikaların özelleÅŸtirilmesi konuÅŸulurken ihmal edilen konu pancar verimliliÄŸimiz.Ä°spanya’da verim 81.5 ton/dekar iken bunun ülkemizde 59.8 ton/dekar olduÄŸunu görüyoruz.Ayrıca pancar alım fiyatlarının ülkemizde AB ve dünya ortalamalarının üzerinde olduÄŸunu hatırlatmakta fayda var (2016-2017 sezonu 1 ton pancar alım fiyatı Türkiye 190 TL iken Ä°spanya’da 161.5 TL).Son olarak devletin pancar üreticisine verdiÄŸi desteÄŸi anlayabilmek için gümrük vergisi oranlarına bakalım: 2002 : %25 2003 : % 136.5.

Peki biz pancar verimliliğimizi artırmak için çaba sarf etsek nasıl olur?

Tüm bu gerçekleri gördükten sonra ekonominin tanımını ”Ä°nsan ihtiyaçlarını kaynakları verimli kullanarak en iyi ÅŸekilde nasıl giderilebileceÄŸini inceleyen bilim dalı” olarak belirlesek ve yeni ekonomi politikamızı bu felsefe üzerine kurgulasak en doÄŸrusu olacaktır.

Ömer Mahmut Kuzanlı